Kapittelzaal

Deze ruimte, de zogenaamde kapittelzaal, was de officiële vergaderruimte van het kapittel.
Aan het hoofd van de Stiftsgemeenschap stond de vorstin-abdis, die formeel het bestuur over zowel het stift als het vorstendom Thorn uitoefende. Zij moest deze macht echter delen met het kapittel (vernoemd naar het Latijnse "capitulum'. hetgeen hoofdstuk betekent en verwijst naar de hoofdstukken van de kloosterregel.) Het kapittel was het centrale bestuursorgaan van het stift, dat onder meer de vorstin-abdis koos.
Het kapittel bestond uit maximaal zes kanunniken (voor de eredienst verantwoordelijke geestelijken) en de stiftdames, maximaal 20, maar meestal minder. Zij ontvingen allen een 'prebende', een ruime toelage uit de rijke inkomsten van het stift. Daarnaast was er nog een aantal kapelanen, die belast waren met het lezen van de missen aan de diverse zij-altaren van de kerk. Zij maakten echter geen deel uit van het kapittel.

Kapitteltrap

 

Afgelopen weekend waren wij in Limburg. Onderweg zijn we even uitgestapt in Thorn, het witte dorp. Een alleraardigst plaatsje in midden-Limburg.

Vandaar even dit overstapje naar een andere serie foto's de komende tijd.

Midden in Thorn staat de Sint Michaëlskerk die voorheen dienst deed als "stiftskerk" van de Abdij van Thorn, een benedictijner Abdij voor adelijke dames.

In een vleugel van de kerk is nog altijd een zogenaamde kapittelzaal, te bereiken via een klein trapje, waar het stiftbestuur van de Abdij geregeld bijeen kwam.

Behold

"Twee reusachtige figuren, bedekt met 10.000 bijen, begroeten de Floriade bezoeker. Bijen zijn belangrijk voor een goede balans tussen mens en natuur, zeker in de nabije toekomst.  "Behold" toont mens en bij in ultieme samenwerking als icoon voor de toekomst van de groene stad."

Kunstwerk van Florentijn Hofman.

Uit de hoogte

Het is natuurlijk leuk om de Floriade vanuit de hoogte te kunnen bekijken, maar ik denk dat de bedenkers het toch een beetje hoog in de bol hadden bij het ontwerpen van dit evenement. Een stoeltjeslift is tegenwoordig ook weer niet zo uniek dat het de Floriade zal kunnen redden van het financiele debacle waar het nu op af stevent.

Flores Centrumgebouw

Flores is het geografisch middelpunt van de Floriade Hortus. Het kunstwerk op de toren verbeeldt de beplanting rondom de toren. 

Het aanplantingsschema van het arboretum is met een scripting-methode op de gevel aangebracht. Dit vormt de basis voor het kunstwerk genaamd SYMPOIESIS. 

Het kunstwerk duidt en verdiept het arboretum als plantenbibliotheek. Het laat voor elke plant zien wat ze geeft en neemt. Wat ze bijvoorbeeld oplevert aan zuurstof, waterbinding, zuivering, verdamping en koeling. Hoeveel CO2 ze bindt en omzet, maar ook welk voedsel, bloemen en fruit ze oplevert, welke insecten erop af komen en welke bodem en hoeveel water ze nodig heeft.

Hoe groter de beplanting is weergegeven in het kunstwerk, hoe dichter ze bij de gevel is aangeplant.

Volhardend

 

Ook met dit warme weer bleef deze man volhardend zijn trui aanhouden.

Glazen Huis

Die 750 weckpotten hebben iets weg van een Glazen Huis.

Color's of the sun

In 750 weckpotten worden handgebreide witte wollen schaapjes gekleurd door de inwerking van de zon op natuurlijk verfstoffen. Een project van de Almeerse Wolunie, een vereniging van leden die de wol van schapen van Stad & Natuur verwerken die in en rond het Vroege Vogelbos grazen.

Het oog wil ook wat

Dit is een opstelling met allemaal flessen, genaamd "Colors of the sun". Zeker met mooi weer en heel veel zon zijn hier mooie lichteffecten te vinden.

Skyline Almere

Voor wie in deze dagen liever van een uitzicht bovengronds houdt kan misschien "genieten" van de Skyline van Almere, vanaf het "eiland" waarop de Floriade is gevestigd.

Wormbeleving

 

Met dit warme weer, ik kan me niet herinneren dat het ooit 38 graden was, is het misschien een idee om onder de grond te zitten. 

Op de Floriade kan het. Kunstenaar Will Beckers creëerde een "wormbeleving". 

"Een ode aan de worm waarbij de bezoeker ondergronds door een wormachtige structuur loopt en het perspectief van de worm kan ervaren."

..en waarschijnlijk ook de temperatuur ondergronds kan ervaren. Die zal in deze tijd ongetwijfeld prettiger zijn dan bovengronds.

Sieruien

Volgens mij zijn dit sieruien, ofwel alliums. Een heel veld vol. Fotografisch gezien spreekt hier de kracht van de herhaling. Op één mevrouw na die door het beeld loopt. Dat maakt het echter juist ook weer interessant omdat het oog daarheen wordt getrokken.

Hoortoeter

Je vind op de Floriade de meest vreemdsoortige kunstwerken, die allemaal iets met natuur en cultuur te maken hebben. Dit is een soort van 'hoortoeter'. Als je er boven in blaast krijg je even later de echo van je eigen geluid te horen. Het is kunst, dus ik heb er verder geen mening over.

Floriade

Het is natuurlijk momenteel veel te warm om naar de Floriade te gaan. Ik had nog wat plaatjes liggen van een vorig bezoek.

Man met aanzien?

Berend van Hackfort, 1475-1557. "Een man met aanzien."

Ik weet het niet hoor. Hoe zie je dat? Aan zijn rode sjerp? Aan zijn baard? Op een informatiebord lees ik het volgende: 

"In het leven van Berend was geen rust te bekennen. Zijn strijdlust ging over vele grenzen. Wiens kant hij koos, dat kon verkeren. Zo streed hij jarenlang onder Hertog Karel  van Gelre om het veiligstellen van dienst hertogdom, maar bleek hij na jaren trouwe dienst zich te hebben aangesloten bij de tegenstander."

Een vechtersbaas was het.

"Hertog Karel was gelukkig vergevingsgezind. Berends kenmerkende volhardendheid bracht hem veel. Van belastinggaarder tot rentmeester tot lansdrost tot bevelhebber tot zelfs algemeen plaatsvervanger van de Hertog. Als na het afzetten van Karel van Gelre Berends militaire doek valt, heeft hij zich al opgewerkt tot een invloedrijk en vermogend man."
Tsja, dit soort mensen had je dus in alle eeuwen. Het gewone volk zal er wel de dupe van zijn geweest.

Keldertrap

 

Deze durf ik te laten zien zonder dat ik daar ineens panische gevoelens bij krijg. Dit zijn dan ook maar 6 treden.

De keldertrap van Kasteel Hackfort in Vorden. Als je daar vanuit de kelderkeuken naar buiten kijkt, kijk je net over het maaiveld heen. Een fatsoenlijke hoogte, of diepte. Het is maar net vanuit welk perspectief u het bekijkt.

Inmiddels is dit trap nr. 196. Als ik bij de 200 ben ga ik een selectie maken voor een boekje met de 100 mooiste trappen.

Landgoed Oud Groevenbeek

Vandaag maar weer even "down to earth".

Als het om kastelen en landgoederen gaat heeft Putten natuurlijk ook wel wat te bieden. Dit hier is landgoed Oud Groevenbeek. Het wordt beheerd door Natuurmonumenten. Het is te huur, er zijn appartementen en er is zelfs ruimte voor hele gezelschappen, zoals families. Er is een leuk Theehuis bij. Je kunt er heerlijk wandelen. En als je geluk hebt zie 's avonds zelfs reetjes lopen in het bos.

Met alle kennis en ruimtevaarttechniek is men er nog niet in geslaagd om in het heelal iets vergelijkbaars te vinden.

Oerknal

Hier kan ik natuurlijk niet omheen. De foto van de James Webb-ruimtetelescoop van de NASA, ESA en CSA. Een historische foto.
NOS: "Het beeld toont een deel van de ruimte, nog dichter bij het ontstaan van het universum en de randen van de kosmos dan ooit is waargenomen. Omdat het beeld van verre sterrenstelsels er miljarden jaren over doet om de aarde te bereiken zien we op de foto het heelal zoals het er relatief kort na ontstaan uitzag.
Op de foto staan op de voorgrond een aantal sterren uit ons eigen melkwegstelsel. Door de lange opname is daarnaast veel verder te kijken, tot 13 miljard jaar terug in de tijd. Het sterrenstelselcluster op de voorgrond, SMACS 0723, is op de lang belichte opname gedetailleerd scherp in beeld gebracht. Te zien is hoe het cluster van sterrenstelsels er 4,6 miljard jaar geleden uitzag."
Dit gaat ons verstand, in ieder geval mijn verstand, te boven. Indrukwekkend is het wel!

Straatje om

Zomaar weer even een straatje om tijdens een avondwandeling in ons mooie Putten.

Doorkijkje

Een doorkijkje vanuit de kelder van kasteel Hackfort. Dit was dus het niveau van waaruit de bedienden de wereld aanschouwden in die tijd.

Lekker onderuit

In de 15e eeuw in Kasteel Hackfort heette dit: lekker onderuit zitten....

Zwammen

Vorige week, midden in de zomer kwam ik in het Leuvenumse bos deze zwammen tegen. Ik moest hier ineens weer aan denken toen ik de verhalen las over het Plassende Vrouwtje in de Librije. Sommige verhalen over wat we zien, bijvoorbeeld in de Librije zouden ook wel eens net zo min kunnen kloppen als deze zwammen in de zomer.

Plassende Vrouwtje

In de loop der jaren is er veel te doen geweest over deze sculptuur op één van de pilaren in de Librije die bekend is geworden als het "Plassende Vrouwtje". 

Je vraagt je af wat Wilhelm de beldensnijder er toe heeft gebracht om dit tafereel op de pilaar aan te brengen, schuin boven de hoofden van Matheus (de evangelist) en Walburga (geleerde vrouw bedreven in de geneeskunst en patroonheilige van de kerk en van de stad).

Renaat Gaspar houdt het er op dat het een overspelige vrouw is die iets in gedachten had. Ik denk dan: misschien worstelt de kerk al eeuwen met een dubbele moraal.

Maar er is ook een verklaring dat het een afbeelding is van een barende vrouw en verwijst het naar de vruchtbare Hebreeuwse vrouwen in de tijd dat ze in ballingschap waren in Egypte.

Wie het weet mag het zeggen.

Mannenbuste

In de verklaring van de sculpturen op de pilaren in de Librije in Zutphen zou dit dus een "mannenbuste" moeten zijn en Samson voorstellen.

Maar er is ook een andere uitleg. Renaat Gaspar (Historische Vereniging Zutphen, 2013) beschrijft de figuur wat nauwkeuriger en dan valt op dat er vlechten zijn, gespierde armen, een harnas en een hoofddeksel in de vorm van een Perzische kroon. 

Volgens die uitleg zou dit Alexander de Grote voorstellen die, onder verwijzing naar Daniel 7, een "visioen van Godswege" had gekregen. Dat verklaart dat hij hier  deze bibliotheek tussen Petrus, Paulus en Johannes wel thuishoort.

Sculpturen

Ik blijf nog even hangen in de Librije, want naast interessante boeken zijn er ook tal van kunstwerken te zien in de vorm van sculpturen die op de pilaren zijn aangebracht.

In een interessant artikel van Renaat J.G.A.A. Gaspar "De pilaarvoorstellingen in de Librije te Zutphen" wordt daar een uitgebreide beschrijving van gegeven. (Historische Vereniging Zutphen, 2013).

Het zijn sculpturen die in 1563-1564 zijn aangebracht door "Wilhelm de beldensnijder". Uiteraard zijn er veel Bijbelse voorstellingen, maar ook zogenaamde "fratsen", een benaming van K. Meinsma in een proefschrift over de Librije in 1902 , die daarmee bedoelde: "koppen, bloemen en figuurtjes in zonderlinge houdingen.."

Op deze foto herken je onmiddellijk Petrus, rechts, aan de sleutel die hij in zijn hand heeft. De figuur links een zogenaamde 'vrouwenbuste''. Daar vlakbij is ook een "mannenbuste" te zien. Tezamen zouden zij Samson en Delila voorstellen.

D.Erasmus

En natuurlijk staan in de Librije ook werken van Desiderius Erasmus Roterodami. Als ik het goed heb geeft de tekst aan: In Novum Testamentum Annotationes. Oftewel, commentaren op het Nieuwe Testament, gepubliceerd in 1527. Waarschijnlijk staan er ook annotaties in van Maarten Luther(1483-1546)! Helaas mocht ik er niet even in bladeren.

Ik ben benieuwd of de Tractatus Theologico Politicus uit 1670 van Spinoza er ook te vinden is, zoals destijds ook in de Armagh Robinson Library in Noord-Ierland het geval was. (Zie Blogbericht van 30-06-2017). Ik kon er geen antwoord op krijgen, maar het zou me niet verbazen.

Codex Justinianus

In de Librije in de Walburgiskerk in Zutphen liggen niet alleen theologische werken, maar ook boeken over recht en politiek. 

Dit is een pagina uit de zgn. Codex Justinianus, een rechtstekst uit de zesde eeuw van keizer Justinianus. Daaraan werd eeuwenlang gezag toegekend tot in de late Middeleeuwen. Maar in de loop van de tijd werden die teksten ook becommentarieerd en aangevuld, al naar gelang de streek waar die werd toegepast. 

Op deze pagina is in de middelste kolommen de originele tekst te zien. In de kolommen links en rechts zijn commentaren verwerkt. Maar bovenin en tussen de regels door werden er ook commentaren bijgeschreven. In dit geval door de abt van het klooster in Zutphen.

Librije

Een bezoek aan de Walburgiskerk in Zutphen is niet compleet zonder een bezoek aan de beroemde Librije, de zogenaamde kettingbibliotheek uit 1561. Dat mag alleen met gids en met de plechtige belofte om nergens aan te zitten en tegen aan te leunen. Dat alleen is al een opgave.

Wikipedia: "De Librije is een van de weinige nog bestaande kettingbibliotheken die op hun oorspronkelijke plaats worden bewaard. Andere bekende kettingbibliotheken bevinden zich in het Italiaanse Cesena en in het Engelse Hereford. De collectie in Zutphen bestaat ongeveer uit 750 boeken, waarvan meerdere vastgeketend liggen op eeuwenoude lectrijnen.

De bibliotheek bevat een collectie van incunabelen, boeken die dateren uit de eerste periode van de boekdrukkunst, de tweede helft van de vijftiende eeuw. Veel boeken zijn unica; het enig bekende exemplaar van een bepaalde uitgave. Een belangrijk werk in de bibliotheek is een eerste druk van het De revolutionibus orbium coelestium van Nicolaas Copernicus."

Waterput

In de kelder van kasteel Hackfort is in het midden van het gebouw de waterput terug te vinden. Dat was voor het ontstaan één van de belangrijkste voorwaarden. Water was en is van levensbelang. Daaromheen is in de loop der eeuwen het kasteel steeds verder uitgebreid.

Kasteel Hackfort

Vorden staat bekend om zijn acht kastelen, waarlangs een fietsroute is gemaakt door de plaatselijke VVV. De meeste daarvan zijn niet te bezoeken. 
Een uitzondering is Kasteel Hackfort. Het wordt verhuurd en je kunt er heelijk lunchen in de Keuken van Hackfort. In de zomermaanden heeft Natuurmonumenten, die het kasteel in beheer heeft, de kelders opengesteld voor publiek en is er een expositie over de geschiedenis van Hackfort, een kasteel dat dienst deed om de eigendommen van de hertog van Gelre veilig te stellen.

Een belangrijke rol was daar weggelegd voor Berend van Hackfort (1475-1557), die het kasteel jarenlang als militair strateeg heeft beheerd.