Chez moi

 

Hier is het ooit begonnen voor Ton Schulten: Chez Moi. Een galerie in Ootmarsum waar hij, samen met zijn vrouw die verantwoordelijk is voor de commercie, zijn schilderijen verkoopt. Maar waar hij ook gelegenheid biedt aan andere kunstenaars om hun werk aan te prijzen.

Inmiddels is dat uitgegroeid tot een internationaal bedrijf en zijn er in Ootmarsum talloze kunstenaars neergestreken. Het is een gezellig artistiek dorp geworden met internationale allure.

Landschap

Een Twents landschap à la Schulten..

Ton Schulten

Van 't Stift naar Ootmarsum is maar een paar kilometer. Maar je komt wel ineens in een heel andere omgeving, de omgeving van Ton Schulten.

Ook hier zijn wij in 2010 al eens op bezoek geweest en van Ton Schulten heb ik toen ook een aantal foto's laten zien. Galerie "Chez Moi" bestaat nog steeds. Intussen heeft Ton Schulten meerdere onderscheidingen gekregen en er zijn zelfs commentatoren die hem vergelijken met Vincent van Gogh. Ik zeg er niets verkeerds over want zijn schilderijen met als thema "licht en kleur" zijn een verademing om naar te kijken. Wat me wel opvalt is dat het na tien jaar nog steeds hetzelfde motief is. Steeds in een wat andere gedaante, maar de stijl is onveranderd. De vormen veranderen wel steeds, maar je kunt haast voorspellen hoe zijn volgende werk uit eruit komt te zien.

Ton heeft inmiddels ook een eigen museum, waar met name veel van zijn oude werk is tentoongesteld. Mijn indruk is dat zijn vroegere werken wat origineler, wat authentieker is dan zijn huidige werk. Ligt het tempo niet wat te hoog door de productiedruk?
Maar dat is maar een opmerking en een indruk van een leek. Dus laat het u niet weerhouden om dit gewoon mooi te vinden.

Waterput

Uiteraard stond er op het binnenplein van het Dominicanenklooster in Weerselo, wat later het later 't Stift werd, een waterput. Leuke herinnering aan vroeger tijden, toen het water nog schaars was.

Stiftskerk

 

Tot 1630 was de Stiftskerk een Rooms Katholieke kerk. Daarna kwam het in handen van de protestanten die in de meerderheid waren. Zo kan het kennelijk gaan met kerken. Nog altijd worden er wekelijkse protestantse kerkdiensten gehouden en wordt de kerk gebruikt voor bijzondere vieringen. Onlangs kreeg ik te horen dat één van mijn familieleden er binnenkort gaat trouwen. Mooie plek voor zo'n bijzondere gelegenheid.

Freules

't Stift bij Weerselo is een beschermd dorpsgezicht met een kerkje, natuurlijk een kroeg (restaurant de Stiftschuur) en een aantal leuke huisjes om een dorpskern. Vroeger stond hier een klooster, een leefgemeenschap gesticht door Hugo van Buren. In 1152 werd dit een Benedictijner klooster waar zowel monniken als nonnen woonden. Een eeuw later verlieten de monniken Weerselo en bleven de, vooral adelijke, nonnen achter.
In de 16e eeuw veranderden de freules hun leefgemeenschap in een (adelijk) "Stift"omdat de adelijke dames de officiële regels te zwaar vonden. Voor een Stift gelden de kloosterregels niet in de volle omvang en worden ze versoepeld.
Het terrein en de huisjes hebben nog altijd wel een adelijke uitstraling.

Mocht u dit bericht herkennen, dan klopt dat. Ik hier op 25 juli 2010 ook al eens over geblogd.

't Almens kerkje

Ik hoef het nauwelijks meer uit te leggen, want "Elk weet waar 't Almens kerkje staat. En kent de laan, die derwaarts gaat...." 
...in een prachtige omgeving waar we een aantal weken te gast mochten zijn. Weliswaar geen buitenlandse reis dit jaar, maar we hebben ontdekt dat ons eigen land ook veel te bieden heeft. En zeg nou zelf, het is toch genieten als je 's morgens (een keer, niet altijd) vroeg opstaat voor een wandeling langs de Berkel en je wordt zo begroet door de opkomende zon. 

Uitgang

Via dezelfde trap verlaat ik vandaag het kasteel Ruurlo. Morgen weer eens wat anders.

Eppur si muove

 

Een krantenknipsel uit 1917 met een foto van de ruïnes na de slag om Ieper en een ansichtkaart van de Dolomieten waren voor Carel Willink aanleiding voor het schilderen van "Eppur si muove" (1960). 

Het is gebaseerd op een uitspraak van Gallileo Gallilei: "En toch beweegt zij".

Ieper is een indrukwekkend voorbeeld van de tragiek van de Eerste Wereldoorlog. Nog altijd wordt er dagelijks een "Last Post" geblazen ter herdenking van de 500.000 slachtoffers. Het is goed om dat te blijven gedenken. Volgende week hoop ik er met één van onze kinderen opnieuw getuige van te zijn.

Einde der wereld

Carel Willink staat ook wel bekend om de somberheid in zijn schilderijen. Voor dit schilderij "Einde der wereld", liet hij zich inspireren door Oswald Spengler die met zijn "Untergang des Abendslands" begin vorige eeuw een bestseller scoorde. Spengler analyseerde verschillende beschavingen en voorspelde daarin het einde van de westerse beschaving. Willink had dat als student gelezen en was daarvan zeer onder de indruk, zoals trouwens vele van zijn tijdgenoten.
Twee jaar geleden is het boek van Spengler in het Nederlands vertaald en heeft het ook bij ons een opleving gekend.

De futurist

 

Carel Willink, van wie in kasteel Ruurlo een groot deel van zijn werk tentoongesteld wordt, staat bekend om zijn meesterlijke portretten. De tentoonstelling bevat een overzicht van zijn vroege werk tot aan het laatste niet helemaal afgemaakte werk.

Dit is één van zijn eerste zelfportretten. Geschilderd in de tijd dat hij studeerde aan de Internationale Academie van Hans Baluschek in Berlijn. Er waren in die tijd nieuwe stromingen als expressionisme, dada en futurisme in opkomst. Deze houtskooltekening uit 1921 heet dan ook: de futurist.

Het is duidelijk dat hij hier aan het experimenteren was, want het staat ver af van zijn neorealistische stijl waardoor hij later beroemd is geworden.

Maar op zich spreekt mij dit wel aan.

Naar boven

 

Ik spring misschien een beetje van de hak op de tak, maar ik wil nog even terug naar het kasteel in Ruurlo.

Daarvoor gebruik ik weer even dit trappetje. Nou ja, trappetje, het is een kunstwerk op zich! Echt iets voor fotografen.

Wedstrijdje

Ik begrijp natuurlijk dat het water momenteel in delen van Nederland, België en Duitsland voor grote problemen zorgt. Het is voor sommigen letterlijk een strijd om te overleven. Op andere plekken, zoals hier in de Berkel, wordt er ook nog weer van genoten en worden er wedstrijdjes georganiseerd. Een schrijnende tegenstelling natuurlijk.

Het Stift

 

Het Stift hebben we al eens eerder bezocht. Een monumentale plek vlak bij Ootmarsum. Vroeger was daar een Rooms Katholiek klooster, maar met de Reformatie is het kerkje aan de ruimer vertegenwoordigde Protestanten geschonken, die er nog altijd kerk houden.

Het bijzondere van de toren is dat de klok maar één wijzer heeft. Als verklaring wordt vermeld: 

"Rond 1879 was het niet zo belangrijk om op de minuut nauwkeurig te weten hoe laat het was. Ongeveer was goed genoeg. Toen het openbaar vervoer op gang kwam was het wel van belang om precies de tijd te weten. Anders mis je misschien de bus... Om die reden is er op alle klokken, landelijk, een extra wijzer geplaatst. Dit is op het Stift nooit gebeurd."

Opvallend is het het wel van belang was voor het openbaar vervoer, voor de kerkgang kennelijk niet. Maar daarvoor had men natuurlijk de kerkklokken. En waarschijnlijk keek de dominee niet zo nauw. Ik wens u een goede zondag.

Naar de toekomst

Het museum Kasteel Ruurlo herbergt een grote collectie van de schilderijen van Carel Willink. Hij staat o.a. bekend om zijn portretten, maar heeft in zijn laatste jaren ook negentien apocalyptische schilderijen gemaakt, waaronder dit schilderij met als titel "Naar de toekomst". Het doet nogal unheimisch en pessimistisch aan, met bizarre voorstellingen en donkere wolken. Dat pessimisme wordt ook vaak over hem gezegd.
Hier schildert hij de moderne wereld waarin oorlog, techniek en wetenschap botsen met de oude beschaving. "Het verleden is altijd de verliezer."

Kasteel Ruurlo

Ook op een wat sombere dag is een bezoek aan kasteel Ruurlo zeer beslist de moeite waard. In 2013 is het kasteel aangekocht door de familie Melchers, die er met 50 schilderijen en 100 werken op papier de grootste collectie werken van de neorealistische kunstenaar Carel Willink heeft ondergebracht. Van zijn jeugdwerk tot het laatst voltooide schilderij. Heel bijzonder.

Van boven...

Gelukkig is het hier niet zo erg als in Limburg. Vroeger leerde ik: al het goede komt van boven. Maar daar denken ze waarschijnlijk nu in Limburg anders over, schat ik in.

Uitdaging

Weer even een trappetje gevonden in een fantastisch kasteel: Ruurlo.

Intussen vraagt Facebook wat ik aan het doen ben. Wel, iets heel anders.

Gisteren geslaagd voor de cursus dogmatiek aan de TST, Tilburg School for Theology. Daarmee zit ik nu op 177 van de benodigde 180 punten voor mijn bachelor religiewetenschappen.
Nu even vakantie. Volgend semester een eindwerkstuk over "waarde-georiënteerde economie", de relatie tussen mijn doctoraal economie (EUR 1976) en religie. Geïnspireerd door prof. Paul van Geest, theoloog, die nu een leerstoel heeft aan de EUR. Uitdaging!

Mystiek

Het is niet altijd even helder. De komende dagen wordt het zelfs ronduit nat. Het gaat misschien wel hozen. Deze avondmist belooft in ieder geval iets bijzonders. We zullen zien.

Take off

Ready for take off..

Van boven

Ik heb mij aangeleerd om in een kerk even naar boven te kijken. Met het schermpje van de camera voor mij kun je dan een mooie opname maken van het gewelf. Ik werd van vreemd aangekeken door een paar andere bezoekers, "meneer wat staat u daar nou toch te doen". Totdat ze de foto zagen van het gewelf van de kerk in Vorden. 
Ik veronderstel dat zij vanaf dat moment ook regelmatig naar boven kijken. Een vorm van stille verkondiging zullen we maar zeggen. Ik wens u een fijne zondag!

Berkel

Gezicht op de Berkel, met op de achtergrond het kerkje van Almen. Op verschillende plaatsen hier wordt je herinnerd aan de verhalen over het nieuwe bruggetje dat er in het begin van de negentiende eeuw moest komen, maar wat door de plaatselijke boeren werd gezien als nieuwlichterij. Zij hadden er geen moeite mee om met lieslaarzen aan door de sloot heen ter kerke te gaan. Het heeft A.C.W. Staring geïnspireerd om er meerdere gedichten aan te wijden:

"Eens was het anders hier ter stee,
wanneer een woord den weg doorsnee,
en 't brugje, naast die voord geleid,
den smaad droeg van zijn nieuwigheid.
etc.etc."

Het zijn teksten die op de menukaart van Den Hoofdige Boer prijken die er nu nog profijt van hebben.

De Berkel overigens is een prachtige rivier die als een slang meandert door het coulissenlandschap van de Achterhoek. Een eldorado voor natuurliefhebbers!

Gezien

Ik denk natuurlijk dat hij mij niet ziet, maar pas op. Zelfs op zo'n veertig meter afstand heeft hij in de smiezen.

Voorbij

De dag is weer voorbij. De Berkel dompelt zich weer in rust. En wij ook..

Over de kat en de scooter

Ik denk dat hier een verhaal in zit. 

Over een kat die verbaasd is dat wel de scooter er staat, maar dat het baasje er niet bij is. Dat kan natuurlijk van alles betekenen.

Ik heb al eens eerder geschreven over de parafysica.

"Patafysici trekken door de wereld met belangstelling voor alles wat op hun weg komt. Ze leggen wilde verzamelingen aan, ordenen zonder tot een orde te geraken, en laten een spoor van denkbeeldige constructies achter."

Dus, wat zou hier achter kunnen zitten is de vraag. Laat de fantasie maar gaan.

Torenvalken

 

Ja, constateren dat er een nest jonge torenvalken zit, vraagt natuurlijk om bewijs. Bij deze.

Het kostte moeite om in het open veld dichtbij te komen. Maar verscholen achter een 500 mm lens en een behoorlijk statief kon ik toch wel wat dichterbij komen, zonder ze te storen.

Vogelaar

Vier jonge torenvalken, die uit de nestkast in en uitvliegen. 

Overblijfsel

Zomaar, midden in het weiland. Kennelijk een overblijfsel uit vroeger tijden…

Almen

Ik veronderstel dat A.C.W. Staring veel tijd heeft doorgebracht op het terras van De Hoofdige Boer in Almen. Niet ondenkbaar zelfs dat hij daar een groot deel van zijn gedichten heeft geschreven.

(Deze post is voor morgen, maar ik kan knopje niet vinden op mijn telefoon om de geplande publicatietijd in te stellen. ☹️)

Zoekplaat(s)je

Ik ben best wel wat mooie plekjes in Nederland tegen gekomen. Maar ik verbaas we telkens weer dat Nederland zo mooi is. Neem nou dit plaatsje. Misschien herkent u het aan de kerktoren. Of aan het gedicht van Staring: "Elk weet waar 't ... kerkje staat. En kent de laan, die derwaarts gaat...." 

Anton de Kom

In 1934 schreef Anton de Kom over de geschiedenis van de slavernij. 

Hij begint o.a. om uit te leggen dat het slaafgemaakten niet was toegestaan om te schrijven. Als ze al konden schrijven dan werd dat geacht te zijn gedaan door hun meester.

Als oog-en oorgetuige beschrijft hij uit eigen ervaring hoe het leven in Suriname was in zijn jeugd en welke verhalen hij meekreeg als kind over het leven op de plantages. 

In 1921 kwam hij naar Nederland. Ging als nationalist terug naar Suriname maar werd gearresteerd. Toen hij in 1932 weer naar Nederland kwam schreef hij zijn boek. 

In de Tweede Wereldoorlog sloot hij zich aan bij het verzet. In 1944 werd hij gearresteerd. Hij stierf uiteindelijk aan tuberculose in het concentratiekamp Sandborstel, een buitenkamp van Neuengamme, waar ook veel Puttenaren zijn omgekomen. Een zwarte held!

In 2020 is zijn boek toegevoegd aan de Canon van de Nederlandse geschiedenis. Eigenlijk zou het verplichte literatuur meoten zijn op alle middelbare scholen.

Keti Koti

 

In 1842 verscheen in Dordrecht een boek van de hand van M.D. Teenstra met de titel: "De negerslaven in de kolonie Suriname en de uitbreiding van het Christendom onder de heidensche bevolking".

Ik ben daar op gestuit toen ik op zoek ging naar de herkomst van de Surinaamse Benschoppen waarover ik op 3 juni 2010 al eens een Blogbericht maakte toen ik ontdekte dat er een tak van zwarte Surinaamse personen is met dezelfde achternaam als ik heb.  

De vroegste persoon die ik in de Slavenregisters heb kunnen vinden is Johanna, waarschijnlijk geboren rond 1802. Ze was afkomstig van de plantage Anna's Zorg en werd in 1834 met haar kinderen Mietje, Magdalena en Johannes vrijgekocht door Jacob Jacobs Benjamin voor 500 gulden. Waarom zij voor onze achternaam koos is vooralsnog onduidelijk. Nergens in de registers is er een aanwijzing voor te vinden.

Sindsdien ben ik wel gaan speuren in de archieven en kwam o.a. dit boek tegen, waarin M.D. Teenstra, een landbouwingenieur, op verzoek van de regering en de Hernhutters, later de Evangelische Broederschap, een onderzoek deed naar het leven op de plantages in Suriname. Doel was om geïnteresseerden voor te bereiden op de mogelijkheden om naar Suriname te gaan om daar een plantage te beginnen. Het leidde uiteindelijk tot het vertrek van heel veel 'boeroes' uit Nederland naar Suriname. Maar zijn conclusies en aanbevelingen zijn niet mals. Het leven op de plantages was zwaar. Slaven werden onderdrukt en mishandeld. Kansen om zending te bedrijven waren er zeker, maar zijn beeld van sommige Christelijke plantagehouders was ronduit vernietigend: 

"Weet Gij wel hoe Christelijk zij hunnen slaven behandelen? Voorzeker neen! Anders zoudt gij uwe spaarpenningen niet aan hen toevertrouwen... Gelooft mij, als oor- en ooggetuige, gij kunt uwe geldelijke bijdragen beter en nuttiger besteden in de plaats, waar gij woonachtig zijt, dan dezelfde aan zulke ver verwijderde genootschappen te geven, althans, het lid worden van evengemelde maatschappijen is niet alleen doelloos, maar strekt slechts, om de zwelgzucht dier leden te ondersteunen, en geenszins om het lot der slaven te verbeteren, die ook door deze delfde leden zoo ongemeen hard behandeld worden, als zulks ten aanzien van meest alle zich aldaar bevindende Negerslaven het geval is...." etc. etc." Een ontluisterend boek.

Waarvan akte. Niet iets om trots te zijn dus. Het heeft uiteindelijk nog tot 1 juli 1863 geduurd voordat Nederland de slavernij officieel afschafte. Een zwarte bladzijde in onze geschiedenis.