De Kerstcantate

De Kerstcantate

"Bent u met kerstmis hier, als ik vragen mag?", vroeg de abbé.

Het was de dorpspastoor een eer en een genoegen dat de beroemde musicus in zijn dorp een huis had gekocht om er tot rust te komen van het jachtige leven in de concertzalen van Parijs.
"Blijft u met kerstmis hier?"
Ja, de beroemde musicus was van plan de kerstdagen in het dorp door te brengen.

"Mag ik u dan uitnodigen voor onze Kerstcantate? Ja, dat klinkt natuurlijk heel duur: "Kerstcantate". Wij zijn natuurlijk maar amateurs, ons koor is niet meer dan een gewoon boerenkoortje, dat begrijpt u wel. En het orgel is al even gammel als de organist. Zelf ben ik ook geen echte dirigent. Maar goed, we doen ons best, en ik stel er prijs op uw vakkundig oordeel te mogen vernemen."

Het werd kerstmis. De grote musicus kwam en de abbé was nog zenuwachtiger dan anders. De organist en het koor deden hun uiterste best. Iedereen was het er over eens dat de cantate dit jaar nog schoner klonk dan vorig jaar.
Na afloop nodigde de abbé zijn hoge gast uit in de pastorie. Hij had zijn mooiste fles wijn uit de kelder gehaald. "En?", vroeg hij gespannen, nadat hij de glazen had ingeschonken.
"Heel goed", zei de man uit Parijs. "Werkelijk heel goed".
"Ik bedoel, .. de wijn."
"En de cantate?".
"Niet goed." zei de man uit Parijs. "U doet uw werk zonder twijfel met toewijding. Maar als ik eerlijk ben: de toon is niet zuiver, de stemmen zitten niet goed onder elkaar, de tekst is onverstaanbaar, de inzetten zijn aarzelend. Het forte is te hard, het pianissimo te zacht, de tempi zijn niet constant. Het spijt me dat ik u dit moet zeggen, maar u vroeg mij ernaar."

Bedroefd sloeg de abbé zijn ogen neer en tuurde in zijn glas. "Het is goed dat u mij het eerlijk zegt, monsieur. Ik ben ook geen vakman, ik ben maar een gewone dorpspastoor. Ik kan noten lezen en een beetje de maat slaan, maar dat is dan ook alles. Ik ben wel blij dat u zei dat wij ons werk met toewijding doen. Dat hoorde u er dus wel in?"
"Jazeker", zei de musicus uit Parijs: "Met toewijding; Alleen: vals". "Maar laat ik ophouden met mijn kritiek. Liever doe ik u een voorstel. Ik heb zojuist van mijn dokter gehoord dat ik het komende jaar kalm aan moet doen, zodat ik voor langere tijd in deze contreien zal vertoeven. Kan ik u misschien van dienst zijn door volgend jaar kerstmis de directie van uw koor over te nemen?"

En zo geschiedde. De grote musicus ving reeds in september met de repetities aan. De slechte stemmen gooide hij eruit. Een kennis uit Parijs lapte het orgel op en bracht de organist van het dorp de eerste beginselen van behoorlijk orgelspelen bij. De verwachtingen waren dan ook hoog gespannen toen het weer kerstmis werd.
De abbé zat wat onwennig in de kerk, tussen zijn parochianen in. Vijftien jaar lang had hij voor zijn geliefd koor achter die lessenaar gestaan. Nu stond de grote musicus daar.
Met een gebaar dat de routinier verried hief de dirigent uit Parijs zijn slanke handen. Het koor zette als één man in en, zuiverder dan ooit, klonk de muziek door de gewelven. Zo had de Kerstcantate nog nooit geklonken.
Toch wàs er iets, maar de abbé wist niet wat.
"En?", vroeg de musicus. Net als een jaar geleden waren zij voor een goed glas wijn neergestreken in de pastorie.
"Heel mooi, monsieur, heel mooi", sprak de abbé. "Ik weet niet hoe u te danken. Woonde u maar altijd in ons dorp, dan kon u jaarlijks de Kerstcantate dirigeren."

Die nacht echter kon de abbé de slaap niet vatten en de abbé wist niet waarom. Hij zei nogmaals zijn avondgebed, maar het hielp niet. Hij lag maar in het donker voor zich uit te staren, totdat plotseling aan zijn voeteneind een zacht schijnsel zichtbaar werd. De abbé schrok, daar stond een engel.
De abbé vreesde met grote vreze. Maar de engel zei: "Vrees niet, monsieur l’abbé, ik ben uit de hemel neergedaald om te zien hoe het met u is. Al vijftien jaar lang luisteren wij hierboven naar uw Kerstcantate, maar nu laat de Eeuwige u vragen waarom de muziek dit jaar is uitgebleven."
"Wij hebben niets gehoord."

Naar een oud Frans verhaal

in een bewerking van Henri Knap

PS

Elke gedachte aan een mogelijke gelijkenis van dit verhaal en de hierbij geplaatste foto van de dirigent van  het CIMK "Fontanus" uit Putten, genomen tijdens het kerstconcert op 18 december 2010 in de Grote Kerk te Harderwijk, berust op een misverstand en is uit de lucht gegrepen.

Mijn inschatting is dat deze professionele dirigent het midden houdt tussen een dorpspastoor en een groot musicus.